1. Greining
Samsett efni eru n?tt efni sem myndast me? ?v¨ª a? optimera og sameina mismunandi eiginleika efnasambanda me? framfarir efnasambandst?knir. Almenn skilgreining samsettra efna krefst ?ess a? fylgja eftirfarandi skilyr?um:
(i) Samsett efni ver?ur a? vera ger? og hanna? og framleitt samkv?mt ??rfum f¨®lks;
(ii) Samsett efni ver?ur a? samanstanda af tveimur e?a fleiri efnaskiptum me? mismunandi efna- og e?lisfr??ilegar eiginleikar, samsett ¨ª hanna?ri formi, hlutfalli og dreifingu, me? t?rum millihli?um milli hvers efnaskipts;
(iii) H¨²n er byggingarleg og getur veri? notu? vi? samsetta byggingu;
(iv) Samsett efni vi?halda ekki einungis ¨¢vinningum af virkni hvers innihaldsefnis, heldur n¨¢a einnig umtalsver?um virkni sem ekki er h?gt a ? n¨¢ me? einu innihaldsefni me? ?v¨ª a? fylgja og samsvara virkni hvers innihaldsefnis.
Matsefni ¨²r samsettu efni eru skipt ¨ª tvo flokka: metall og non-metall. Algengt notu? metalhvarfefni eru ¨¢l, magnes¨ªum, kopur, t¨ªtan og legeringar ?eirra. ?nnur hvarfefni, sem eru ekki af metalli, eru a?allega t?knihar?a, g¨²mm¨ª, keram¨ªk, grafit, kol o.s.frv. Helstu stu?ningsefni? eru glasfiber, kolfiber, b¨®rnfiber, aram¨ª? fiber, k¨ªsilkarb¨ª? fiber, asbestfiber, whiskers og m¨¢lm.
2. Flokkun
Samsett efni eru blanda. ?a ? hefur spila? mikilv?gt hlutverk ¨¢ m?rgum sv??um og skipt yfir m?rgum hef?bundnum efnum. Samsett efni er skipt ¨ª m¨¢lm ¨ª m¨¢lm samsett efni, ekki m¨¢lm ¨ª m¨¢lm samsett efni og ekki m¨¢lm ¨ª m¨¢lm samsett efni samkv?mt samsetningu ?eirra. Samkv?mt byggingarlegum eiginleikum ?ess er h?gt a? skipta ?v¨ª frekar ¨ª:
¢Ù Fiber-styrkt samsett efni. Samsetja mismunandi fitur?rvu? efni ¨ª netjunni. Til d?mis loftvirk plast, loftvirk metall o.s.frv.
¢Ú Lam¨ªna? samsett efni. Samsett af yfirbor?sefnum og kjarnaefnum me? mismunandi eiginleika. Venjulega hefur yfirbor?sefni? miki? styrk og er ?unnt. kjarnaefni? er lj¨®st og hefur l¨ªti? styrk, en ?a ? hefur ¨¢kve?inn styrkleika og ?ykkni. ?a? er skipt ¨ª tvo tegundir: fasta samloku og brj¨®stkornabl?ndu samloku.
F¨ªnt gr?nt samsett efni. Dreifi? h?r?um f¨ªnum agnum ¨ª netjunni ¨ª jafnv?gi, svo sem dreifingustyrktum legum, metalkeramikum o.s.frv.
Hybrid composite materials. Samsett af tveimur e?a fleiri ?rvunarfasa efnum blanda? ¨ª einu matrixfasa efni. ? samanbur?i vi? venjulegt samsett efni ¨ª st?kum st?kum fasa eru ¨¢hrifstyrkur ?ess, ?reyta og brots?¨¦ttni markt?kt b?tt og ?a? hefur s¨¦rstakar hitast?kkandi eiginleikar. Deilt ¨ª hybrid innan lag, hybrid innan lag, samlokah?brid, hybrid innan/innan lag og ofurhybrid samsett efni.
Samsett efni m¨¢ a?allega skipta ¨ª tvo flokka: samsett efni ¨ª byggingu og virkt samsett efni.
Samsett byggingaefni eru efni sem notu? eru sem hle?slu??tti, sem ¨ª grundvalli eru samansett af stu?ningsefni sem geta ?ola? hle?slu og matrixefni sem geta tengt stu?ningsefni ¨ª heilu efni og samt¨ªmis senda krafa. Styrkingar eru m.a. ?msar tegundir glers, keramiku, kols, p¨®l?mers, metals og n¨¢tt¨²rulegra fita, vefja, whiskers, bla?a og agna, en matrikar eru m.a. p¨®l?mers (har?ar), metals, keramiku, gler, kols og cement. Mj?g mismunandi samsett efni geta veri? samsett af mismunandi ?rvunarefnum og netjum og nefnt eftir notu?u netjunni, svo sem samsettu efni ¨¢ grundvelli p¨®l?mers (har?a). Einkenni samsettra byggingarefna er a? ?au geta veri? hanna?ar til a? velja hluta samkv?mt kr?fum ¨¢ ?r?stingi efnisins me?an ¨¢ notkun stendur, og mikilv?gara er a? samsett byggingarefni geti einnig veri? hanna?, ?.e. styrkingar¨¢?tlun, sem getur r¨¦ttl?tilega fulln?gt ??rfum og bjarga? efni.
Virknilegt samsett efni samanstendur yfirleitt af virkum l¨ªkamshlutum og netja- hlutum. Netjan spilar ekki einungis hlutverk ¨ª myndun heildar, heldur getur einnig valdi? samverkandi e?a aukandi starfsemi. Virknileg samsett efni benda til samsettra efna sem veita ??rar e?lisfr??ilegar eiginleikar en v¨¦lareiginleikar. Til d?mis lei?beiningu, oflei?beiningu, h¨¢lflei?beiningu, magnetismi, piezoelectricity, damping, fr¨¢sog, sendingu, ?renging, skj?ld, eldseinkun, hita¨®n?mi, hlj¨®?fr¨¢sog, einangrun o.s.frv. benda til ¨¢kve?innar virkni. Samkv?mt nafni sem virkt samsett efni. Virkt samsett efni samanstendur a?allega af virkum l¨ªkamanum, styrkjandi l¨ªkamanum og netjum. Virknilegt l¨ªkama getur veri? samsett af einu e?a fleiri virkum efnum. Fj?lvirkt samsett efni getur haft margar virkni. ? me?an er einnig m?gulegt a? b¨²a til n?ja starfsemi vegna samsettra ¨¢hrifa. Fj?ldi virkra samsettra efna eru ?r¨®unarlei?beiningar virkra samsettra efna.
Samsett efni m¨¢ einnig skipta ¨ª tvo flokka: almennt nota? og langt gengi?.
Algengt samsett efni svo sem fiberglasi samanstendur af l¨¢gum styrkleikanum svo sem glerh¨ª?um og venjulegum h¨¢um p¨®l?merum (har?a). Vegna l¨¢gs ver?s hefur ?a? veri? breitt nota? ¨¢ ?msum sv??um svo sem skipum, b¨ªlum, efnafr??ilegum p¨ªplum og geymslutankum, byggingarst??um og ¨ª?r¨®ttast?kjum.
?rangt samsett efni bendir til samsettra efna sem samanstendur af hita¨®n?mum p¨®l?merum me? h¨¢virkni svo sem kolfitu og aram¨ª?i. S¨ª?ar voru einnig samsett efni sem byggjast ¨¢ m¨¢lmi, keramiku, kolfitu og virku samsettu efni. ?r¨¢tt fyrir a? ?eir s¨¦u me? fr¨¢b?rar framkv?mdir eru ver?in ?eirra hlutfallslega h¨¢r, a?allega notu? ¨ª varnari?na?i, flugvelli, n¨¢kv?mu v¨¦lum, dj¨²psj¨¢varfart?kjum, v¨¦lmenna byggingarb¨²na?um og h¨¢marka?ri ¨ªfer?arb¨²na?i.
3. Forrit
A?alsv??i samsettra efna eru:
Flugv¨¦l. Vegna g¨®?rar hitastig?ar ?eirra, mikillar s¨¦rt?krar styrkur og st¨ªfleika m¨¢ nota samsett efni til a? framlei?a flugv¨¦lav?ngi og fyrirl¨ªki, gervihn¨ªta og stu?ningsbyggingar ?eirra, s¨®larfrumuv?ngi og sk¨¢la, st¨®rar losunarsk¨¢lar, v¨¦larsk¨¢lar, gervihn¨ªta byggingarhluta o.s.frv.
B¨ªlat?kisinn. Vegna s¨¦rstakra tegunda samsettra efna sem draga ¨²r vefjasv?run geta ?eir dregi? ¨²r vefjasv?run og hlj¨®?i, veri? me? g¨®?a ?reytu ¨®n?mi, au?velt a ? laga eftir skemmdir og eru au?velt a? mynda ¨ª heild. ?v¨ª m¨¢ nota ?au til framlei?slu b¨ªlstofna, hle?slu?¨¢tta, flutningssk¨¢fa, v¨¦lmenna og innra hluta ?eirra.
? efna-, vefja- og v¨¦lb¨²na?sverkunum. Stofn sem samanstendur af kolfitu og har?netju me? g¨®?u skord?mi, sem m¨¢ nota til framlei?slu efnafr??ilegra b¨²na?a, text¨ªlv¨¦la, papp¨ªrsv¨¦la, afritunarv¨¦la, h¨¢hra?a v¨¦larv¨¦la, n¨¢kv?ma v¨¦la o.s.frv.
L?knasv??i. Samsett efni ¨²r kolfitu eiga fr¨¢b?rar v¨¦lareiginleikar og ekki fr¨¢sog r?ntgenmynda og m¨¢ nota til framlei?slu r?ntgenmyndav¨¦lar og sta?festra stents. Samsett efni ¨²r kolfitu hafa einnig l¨ªffr??ilega samr?manleika og bl¨®?samr?manleika, g¨®?a st??ugleika ¨ª l¨ªffr??ilegum umhverfi og eru einnig notu? sem l¨ªffr??ileg efni. Auk ?ess eru samsett efni einnig nota? til framlei?slu ¨ª?r¨®ttaf¨¦laga og sem byggingaefni.
4. Breytt samsett efni sirk¨®niumfosfat
? s¨ª?ustu ¨¢rum hafa p¨®l?mer/¨®e?lisfr??ilegar nana-samsetningar dregi? mikla athygli vegna fr¨¢b?rra eiginleika ?eirra ¨ª ?msum hli?um. Margar ranns¨®knir hafa s?nt a ? v¨¦l- og hitaeiningar samsettra efna geta b?tt markt?kt me? l¨ªtilli innihaldi nana-¨®e?lisfr??ilegra fyllinga. N¨² hafa margar ranns¨®knir veri? ger?ar ¨¢ nana-samsettum efnum me? ¨®l¨ªfr?num l?gum, svo sem montmorilloniti og attapulgiti me? p¨®l?merum, en ?a? er hlutfallslega l¨ªtil ranns¨®kn ¨¢ nana-samsettum efnum me? p¨®l?merum/zirc¨®n¨ªumfosfat.
¦Á - ZrP laminat hefur st??uga uppbyggingu og getur vi?haldi? hlutfallslega st??ugu laminati jafnvel eftir a ? gesturinn er kominn inn ¨ª millilagi?. ?a? hefur einnig st¨®ra j¨®nuskiptastarfsemi og hefur stj¨®rnanlegt hlutfall hluta og ?r?ng agnast?r? dreifingu, sem gerir ?a? vi?eigandi fyrir undirb¨²ning p¨®l?mers/lagra ¨®l¨ªfr?nra nana-samsetta. Til a ? auka milli laga milli zirkoniumfosfats er nau?synlegt a? breyta l¨ªffr??ilegum breytingum a-ZrP. ¦Á - ZrP er almennt breytt me? litlum sameindum am¨ªnum e?a alk¨®h¨®lum ¨ª gegnum - OH pr¨®tonational vi?br?g? e?a vatnsbundi? innan og fyrir utan l?g ?eirra og getur einnig veri? samskipt me? st¨®rum sameindum. Hins vegar er erfitt a? samskipta beint st¨®rum sameindum vegna l¨ªtils millil?gs og ?arf venjulega sm¨¢ sameind fyrir stu?ning ¨¢?ur en skipt er um me? st¨®rum sameindum.
Langketjandi fj¨®rl?g amm¨®n¨ªums¨®l (DMA-CMS) voru myndu? me? octadecyldimethylamine (DMA) og p-chloromethylstyrene (CMS). S¨ª?an var l¨ªffr??ilega me?h?ndla? zirkoniumfosfat br¨¢? saman vi? PS til a? undirb¨²a PS/l¨ªffr??ilega breytt zirkoniumfosfat nana-samsetti og bygging og eiginleikar ?eirra voru ranns?ku?.
XRD greining s?nir a? DMA-CMS er tilt?lulega au?velt a? setja inn ¨ª langke?ju fj¨®rl?gt ammon¨ªumsalt ¨¢ milli lag ¦Á-ZrP eftir met?lam¨ªn fyrir stu?ningu. Eftir samsv?run eykst milli lag zirkon¨ªumfosfats fr¨¢ 0,8 nm til 4,0 nm og samsv?runarh¨¢tturinn er markt?k. Nanocomposite efni? sem framleitt er me? tv¨ªskr¨²?um ¨²tdr¨¢tt ZrP DMA-CMS breytts zirkoniumfosfats (ZrP DMA-CMS) og PS eykur enn frekar milli laga milli 4,0 nm til 4,3 nm samanbori? vi? ZrP DMA-CMS, ?ar sem nokkur p¨®l?st?ren kemur inn ¨ª millilag zirkoniumfosfats.
Me?fer?ar¨¢?tlun s?nir a? ?egar innihald zirkon¨ªumfosfats er 1%, er ?rengslisstyrkur, ?rengslisstyrkur, ?rengslisstyrkur, lenging vi? brot og ¨¢hrifsstyrkur PS/l¨ªfr?ns breytts zirkon¨ªumfosfatnansamsetta aukist um 4%, 21%, 8% og 43%, tali? ¨ª s?mu r??. En me? aukningu ¨¢ zirk¨®n¨ªumfosfat?¨¦ttni, ?rengslisstyrkur, ?rengslisstyrkur, lenging vi? brot og ¨¢hrifsstyrkur nanocomposites s?na l?kkandi tilhneigingu og styrkur, st¨ªfleiki og styrkur efnisins byrja a ? minnka. A? b?ta vi? vi?eigandi magn af l¨ªfr?nu breyttu zirkon¨ªumfosfati ZrP DMA-CMS hefur ¨¢kve?in styrkur og styrkur ¨¢hrif ¨¢ PS.